ესეც თქვენი „დემოკრატია“!

ის, რომ აშშ-ი მსოფლიოს პირველი ქვეყანაა, კიდევ ერთხელ დამტკიცდა სულ ახლახანს. ის, რომ პირველობა მსოფლიოს ჟანდარმობას გულისხმობს, ესეც დამტკიცდა, სულ ახლახანს. ის, რომ პირველი ქვეყნისთვის არც საერთაშორისო სამართალი არსებობს და არც ადამიანის უფლებების დაცვა, ესეც დამტკიცდა და თანაც ისე თვალნათლივ, როგორც ამერიკის მიერ დემოკრატიისთვის ყასიდი ბრძოლა.

„დემოკრატია“ და „ადამიანის უფლებების დაცვისთვის“ ბრძოლა – ეს ის ლოზუნგებია, დიდი ქვეყანა რომ დანარჩენების წინააღმდეგ იყენებს. დიდი და პირველი ქვეყნის ერთპიროვნულ ლიდერობას ნელ-ნელა უდგება წყალი, მაგრამ ვიდრე საბოლოოდ შეუდგემა, არაერთი არასასიამოვნო მოვლენის მხილველი გავხდებით.

ამერიკის ჰეგემონობის წერტილის დასმას ჩინეთი, რუსეთი, სხვა ქვეყნები ცდილობენ. გარკვეულ წარმატებასაც აღწევენ, მაგრამ მიღწეული არ არის საკმარისი აშშ-ს პირველობის შესარყევად.

მსოფლიოს ექსპერტთა მიხედვით, მხოლოდ 15-20 წლის შემდეგ მოახერხებს ჩინეთი აშშ-ს უკან ჩამოტოვებას – ერთიანი ეროვნული პროდუქტის წარმოების თვალსაზრისით. სხვა პარამეტრებით, ამერიკა მაინც შეინარჩუნებს პირველობას, თუმცა არა საბოლოოდ.

ამერიკის პირველობის გარანტორი არა მარტო მონეტარული სისტემა და დოლარის მსოფლიო ბატონობაა, არამედ ეკონომიკურ-საფინანსო მისეული სისტემის დასაცავად არსებული შეიარაღება. ამ ქვეყანას მსოფლიოს ნებისმიერ კუთხეში აქვს სამხედრო ბაზები. მისი სამხედრო ხომალდები დაცურავენ მსოფლიოს ზღვებსა და ოკეანეებში.

და მიუხედავად აღნიშნულისა, სულ უფრო ინტენსიური ხდება სხვა ქვეყნების წინააღმდეგობა, რაც კარგად გამოიხატა სნოუდენის მიერ შექმნილი კრიზისი შედეგად. აშშ-ს ყოფილი სპეცსამსახურების თანამშრომელი, აღშფოთებული ჰეგემონი ქვეყნის საქციელით, ტოვებს სამსახურს და მის ხელთ არსებულ საიდუმლო ინფორმაციას, მსოფლიო საზოგადოების სამსჯელო თემად გამოაქვს.

აშშ-ი ლამობს მის დაჭერას, მაგრამ ვერ ახერხებს, ვინაიდან ჩინეთის სპეციალური ზონა – ჰონ-კონგი ეწინააღმდეგება ვაშინგტონის მოთხოვნას და ნებას რთავს სნოუდენს ჰონ-კონგიდან მოსკოვს გაფრენას. მას შემდეგ სნოუდენი მოსკოვის „შერემეტიევოს“ აეროპორტის ნეიტრალურ ზონაში იმყოფება.

აშშ-ა მას გაუუქმა პასპორტი და მუქარით მიმართა, როგორც პეკინს, ისე მოსკოვს – თუ ჯაშუშ სნოუდენს არ გადმოგვცემთ, სერიოზულ პრობლემებს შეგიქმითო. მოსკოვმა ცალ ყურში გაატარა აშშ-ს მუქარა, განცხადებით – სნოუდენს არ გადმოგცემთო!

ჯაშუშობაში ჭიპმოჭრილი პირები დაბეჯითებით აცხადებენ, რომ სნოუდენი სულაც არ არის ჯაშუში – ის, უფრო ადამიანის უფლებათა დამცველია – მსოფლიოში სიმართლისთვის მებრძოლი.

ბედნიერია სამყარო, როდესაც ასეთები არიან, მაგრამ სამწუხაროდ, მათი რიცხვი ძალიან მცირეა. სნოუდენის, ვიკილიკსის (ასანჟის), სხვათა საქციელი, რომელსაც ვაშინგტონი ღალატად და ჯაშუშობად აღიქვამს – გმირობაა, თანაც ისეთი, ბადალი რომ არ ჰყავს მსოფლიოში.

აშშ-ს ხელში მოხვედრის შემთხვევაში ყველა მათგანს სიკვდილით დასჯა ემუქრება. იცოდნენ მათ ამის შესახებ? ცხადია იცოდნენ და, მიუხედავად ამისა, გადადგეს ნაბიჯი, რომელიც გმირობის ტოლფასია. და ეს რომ ასეა, თვით ჩვეულებრივი, რიგითი ამერიკელი აცხადებს, მასთან ერთად აშშ-ს მოკავშირე თუ მოწინააღმდეგე ქვეყნების მოქალაქეები.

ისინი სნოუდენს გმირად აღიარებენ, მაგრამ მეტს ვერ ბედავენ, მაინც ფიქრობენ ამერიკაა და სადღაც, რაღაცაში საქმეს გაგვიფუჭებსო.

იციან ჰეგემონის  „დემოკრატობის“ ამბავი. პუტინი, რომ პუტინია, მანაც ისეთი განცხადება გააკეთა, მწვადს რომ არ წვავს, მაგრამ შამფურს – უდავოდ. „მზად ვართ სნოუდენს მივცეთ პოლიტიკური თავშესაფარი, მაგრამ იმ პირობით, თუ ის შეწყვეტს ჩვენი პარტნიორი ამერიკის წინააღმდეგ მოქმედებასო“.

პუტინის ნათქვამი ყველას გაუკვირდა, მათ შორის პუტინსაც. სიტყვა „პარტნიორი“, რუსეთის პრეზიდენტის მხრიდან, ამერიკის მისამართით ნათქვამი, მართლაც გასაკვირი იყო. „როდის აქეთო?“ – იკითხავს მავანი. მაინც, რა მოხდა ლოხ-ერნში პუტინ-ობამას პირისპირ შეხვედრაზე ისეთი, რომ პუტინს ამერიკა პარტნიორად ჩაეთვალა?

რაღაც რომ მოხდა, ცხადია, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის ამ სიტყვას არ იხმარდა. საკითხში ჩაღრმავება არ ღირს, მითუმეტეს, როდესაც ვერაფერს გავიგებთ. რასაც გავიგებთ კი, ის არის, რომ ცასა და „შერემეტიევოს“ აეროპორტის ნეიტრალურ ზონაში მოქცეული გმირი სნოუდენის სიცოცხლე ჰაერში გამოეკიდა. პუტინის წინადადება მან არ მიიღო და მსოფლიოს 20 სახელმწიფოს მიმართა ანალოგიური თხოვნით. მათაც – გმირი ხარ, მაგრამ თავშესაფარი რომ მოგცეთ, პირადად უნდა მოგვმართოო.

ერთი სიტყვით, საკონსულო ფორმალობებს ფეხი არავინ მოუცვალა, თანაც იმიტომ, რომ დარწმუნებული არიან სნოუდენი ამას ვერ გააკეთებს. საკმარისი იქნება მისი სხვა ქვეყანაში გაფრენა და ოფიციალური ვაშინგტონის მხრიდან ძალის გამოყენება.

მართალია ობამამ, ისიც თქვა სნოუდენის გულისთვის თვითმფრინავის დასმას არ ვაპირებო, მაგრამ ჯერა ვინმეს ამ დაპირების? ვისაც სჯეროდა, იმასაც აღარ სჯერა, ბოლივიის პრეზიდენტ ევო მორალესის თავგადასავალის შემდეგ. მოსკოვში, კონფერენციაზე მყოფმა მორალესმა, ჟურნალისტებთან ინტერვიუს დროს, აღნიშნა, რომ მისი ქვეყანა მზადაა მიიღოს სნოუდენი.

სიტყვაც არ ჰქონდა დამთავრებული, როდესაც გზად სამშობლოსკენ, პრეზიდენტის თვითმფრინავს საჰაერო დერეფანი დაუხურეს საფრანგეთმა, იტალიამ, ესპანეთმა და პორტუგალიამ. თვითმფრინავს კანარის კუნძულებზე უნდა შეევსო საწვავი. აღნიშნული ქვეყნების მოთხოვნა იყო მტკიცე და მარტივი, თუმცა ყველა საერთაშორისო ნორმით მიუღებელი – დაფრენის უფლებას მოგცემთ, თუ თვითმფრინავს შეგვამოწმებინებთო.

სნოუდენს ეძებდნენ. მორალესი იძულებული შეიქმნა ვენაში დამჯდარიყო. 13 საათი აყურყუტეს ბოლივიის პრეზიდენტი ვენის აეროპორტში. მასთან ავსტრიის პრეზიდენტიც მივიდა, თხოვნით – თვითმფრინავის შემოწმება.

სნოუდენს ეძებდნენ. მისი აღმოჩენის სურვილი იმდენად დიდი იყო, რომ ვენამაც დაივიწყა „დიპლომატიური ურთიერთობების“ შესახებ 1961 წლის ვენის კონვენცია, რომლის მიხედვით, სხვა ქვეყნის პრეზიდენტის სატრანსპორტო საშუალება ხელშეუხებელია, მასში შესვლა, შემოწმება და ა.შ. – დანაშაულია.

„ვენის 1961 წლის კონვენცია“ –  დიპლომატიის ბიბლიაა. მისი ხელყოფა არც ზემოთჩამოთვლილ ქვეყნებს ეკადრებათ და ცხადია, არც აშშ-ს, რომელმაც უბრძანა მათ ასე მოქცეულიყვნენ. ობამამ – აკი „არ დავსვამ თვითმფრინავს ერთი ჰაკერის გულისთვისო“?!

დაასმევინა! და თანაც ვისი? – ბოლივიის პრეზიდენტის. ამ ამბავმა აღშფოთება გამოიწვია ლათინურ ამერიკაში, სხვაგანაც, მაგრამ მერე რა? ძაღლი ყეფს, ქარავანი მიდის. აშშ-ს სხვისი აზრი, საერთაშორისო სამართალი ფეხებზე ჰკიდია. ეს, რომ ასე არ იყოს, მსოფლიოში აღარ ექნებოდა ადგილი იმ საშინელებებს, რომლებიც აშშ-ი იღებს სათავეს და რომელთა ძალიან პატარა ნაწილი გაასაჯაროა სნოუდენმა.

საფრანგეთის, იტალიის, ესპანეთის, პორტუგალიის, ავსტრიის საქციელით ჩანს, „დიდი ბოსისადმი“ მონური მორჩილება, ისეთი, რასაც საბჭოეთის დროსაც არ ჰქონია ადგილი. ესეც თქვენი „დემოკრატია“. მითუმეტეს „ადამიანის უფლებათა დაცვა“!

  ჰამლეტ ჭიპაშვილი, პოლიტოლოგი.